İDOL KADIN SEVİM ETİ

Tuğba Harikalar Diyarında 5

Tuğba Yazıcı / DieGazete.de / Miami

Bir seri yazmak istiyorum. İkon yada idol kadınlar hakkında. Yaptıkları işler, ilham verdikleri alanlar ve onların yolundan gitmek isteyenleri aydınlatmak adına.. İsterseniz önce “İdol” ü tanımlayalım; hayran olunan, her hareketi takip edilen, ilham verici kişi veya şeyler diyebiliriz. Dünyada ki birçok idol kadına örnek olarak; Coco Chanel, Grace Kelly, Auydrey Hepburn, Prenses Diana ve stil ikonu olarak da Jacklyn Kennedy’i örnek verebiliriz. Tabi ki daha birçok kadın var. Ama benim ilk aklıma gelenler bu ikon kadınlar.. Türk kadınları arasında da farklı alanlarda idol kadınlar var. Betül Mardin, Türkan Saylan örnek alınası örneklerden. Ayrıca bir stil ikonu olarak Ceylan Atınç benim favori idol kadınımdır.

Bugün size Türkiye’nin sayılı değerlerinden ve en eski sanat tarihçilerinden, Sevim Eti’yi tanıtmak istiyorum. Sevim Eti’yi ilk tanıdığımda, çiçeği burnunda bir sanatçı idim. İlk sergime (karma sergi) hazırlanıyordum. Söylememe gerek yok, tabi ki çok heyecanlıydım. Çünkü resimlerim ilk defa dış dünyayla buluşuyordu. Ulaşabildiğim herkese ulaşmaya çalışıyor, sergime davet ediyordum. Her bir detaya çok önem vermiştim. O ilk davetiyem için, TY ( Tuğba Yazıcı’nın baş harfleri) olarak bir mühür bastırdım. Kocaman zarflarda, kocaman kıpkırmızı bir mühür ile damgalanmış olarak davetiyelerimi kimini elden, kimini özel kurye ile dağıttım.. İlk izlenimde, iddialı olduğumu düşündürmüş olmalıydım. İddia aslında benim artık kabuğumu kırmamdan ileri geliyordu. Başka bir şey değil!  Her bir yorum benim için çok çok önemliydi. Hiç tanımadığım Hıncal Uluç’a bile davetiyeler gönderdim. Harika asistanı ile bir sanat gezisinde tanışmıştık. Rahmetli çini sanatçısı Sıtkı Olçar’ın her sene düzenlediği Kütahya Frigya vadisinde düzenlediği iki gün süren, çadır partisinde tanışmıştık. Rahmetli çini sanatçısı Sıtkı Olçar’ı da bu arada ve düzenlediği müthiş etkinliği saygıyla anmak istiyorum. O çadır partisinde kimler olmazdı ki; Rahmi Koç’tan tutun da, Büyükelçi Ahmet Bigalı ve değerli eşine kadar birçok tanıdık sima ile bizzat çadırların etrafında mangal yapmıştık, iki sene üst üste.

Neyse, konumuza devam edersek; anlayacağınız sanatçı olarak görülmek istediğim günlerdi. Sanat anlamında bir civciv gibi yumurtamı kırmıştım. Sevgili Sevim Eti, Türkiye’nin en eski  sanat tarihçilerinden biridir, sayısız kitap yazmıştır. Tanık olduğu olaylar, sanat platformu ve sanatçıları, adeta bir Türkiye sanat belgeseli niteliğindedir. 1960’lı yılların, Dünya ve Akşam Gazetelerinde yazdığı onlarca makale ve o yıllarda ülkemizde pek de bilinmeyen, Çağdaş Sanat konusunda verdiği konferanslar ve “Çağdaş Sanat” isimli kitabı ile çağımız Türk Sanatına katkısı inkar edilemez. Kabaağaçlızade Mehmed Şakir Paşa’nın kızı, II. Abdülhamit devrinin sadrazamlarından Cevat Paşa’nın yeğeni ve Halikarnas Balıkçısı’nın kız kardeşi olan Fahr Nisa Zeyd ile Maçka’da ki anılarını anlattığında bambaşka bir dünyaya gitmiştim. Nitekim ben Sevim Eti ile tanışmadan evvel onun hakkında ufak tefek bir şeyler biliyordum. Fakat yazılanlar, kimi zaman duygusuz bir makale niteliğindeydi. Bu yüzden, bir insanı tanımlamaya yetmez.

Artık aramızda olmayan, benim çok anlam yüklediğim ve bana çok değer veren harika bir kadın, Sevim hanım ile tanıştırdı beni. Toskana’da üzüm bağlarına bakan (Mekan semboldür, mahremiyet açısından sembol kullandım) muhteşem evine, sabah kahvesine davetli olarak gittik. O harika ferforje bahçe kapısından içeri girdiğimde, gördüğüm villanın görkemli mimarisi, İtalya’nın antik Ocra sarısı renklerinin aksine, kapı söveleri cam, geometrik planlı beyaz yapı bana, Como gölü kıyısındaki villaları anımsatmıştı. Modern peyzaj örneği olan bahçenin, Podima’larla dekore edilmiş taşlarında yürüyüp, kapıya ulaşmışken içeriden gelen uzun boylu olduğu anlaşılan heybetli, zayıf, adeta heykel görünümlü son derece zarif bir kadın bizi karşıladı. Pardon! Bahçıvanın bizi kapıya kadar eşlik ettiğini söylemeyi unuttum. Gülümseyen yüzü ama mesafeli zarif duruşuyla, bizi içeriye davet eden Sevim hanım ile bir sabah kahvesi ile başlayan dostluğumuz bugünlere kadar devam etti. Her ne kadar araya son yıllarda, mesafeler de girse, kalplerimizde özel bir yerimiz olduğu muhakkak. O beni tanıdıkça çılgın buldu, ben ona baktıkça ve dinledikçe, onu daha çılgın buldum. Belki de bir aynaya bakıyorduk ikimiz de.

Neydi sevgili Sevim Eti’yi bu kadar özel ve ikon bir karakter yapan diye sorarsanız, tek cümleyle; Hayatı dolu dolu yaşaması ve bunu yüksek sesle yapması olduğunu söylerdim. Mesleğinde ki başarıları ve bunu yazdığı onlarca sanat kitaplarının yanı sıra, öğrencileri olma şerefine ulaşmış kişilerin fısıltı ile bana söylediği “Sevim hanım! Sevim hanım 1960’lı yıllarda üniversite de, sanat tarihi dersime girmişti ve gerçek bir efsaneydi. Herkes, o daha yaklaşırken, hazır ola geçer ve bir efsanenin ağzından sanat tarihi dinlerdi.” olmuştu. İşin ilginci, Sevim hanım öğrencisinden, aradaki yaş farkına rağmen, çok daha genç ve dinamik görünüyordu. Bir kadın olarak, sadece bu bile ekstra hayranlık duyulacak bir özelliktir.

Neyse o güne dönelim; Salonun duvarlarında eşi Erol Eti’nin camalı ve yağlı boya resimleri, kendisinin de birkaç suluboya resmi asılıydı. Yıllar önce suluboya resimleriyle sergi açtığını öğrendim. Niye bıraktığını sorunca “Bir yandan eleştiri yazıları yazarken, eleştirilecek düzeyde resimlerimle sergiler açmanın yanlış olduğunu düşündüm” dedi. “Ama zaman bulduğumda gene çalışıyorum” diye ekledi. Tok ve kendine güvenen sesi, şıklığı, bilgi ve tecrübe ile dolu eğlenceli sohbeti ve zeki gözleri ile beni arada baştan aşağı süzdüğünü de hissediyordum doğrusu. Ama fark etmemiş gibi yapıp, sohbetimizin temposunu hiç düşürmedik. Ve Sevim Eti sergime geldi, Marmara Üniversitesi dekanlığından, TBMM sanat danışmanlığı yapmış, yine Yeditepe Üniversitesi resim bölümü başkanlığı yapan, sanat dünyasının hayranlık ve saygı ile tanıdığı harika eşi Erol Eti ile birlikte… İnanılmaz mutlu olmuştum.

Sonrasında dostluğumuz artarak devam etti. Bahçelerimizde yenilen muhteşem yemekler ve harika sanat dolu sohbetler eşliğinde katlanarak arttı. Farklı dostluklarda eklendi cemiyet hayatından, adrenalin hiç düşmedi, şen kahkahalar eşliğinde devam etti. Birçok sergide birbirimizi de ayrıca ziyaret ettik. Örneğin Büyükada Anadolu Kulübü’ndeki Erol Eti’nin bir sergisine gitmiştim ve onun  cam üzerine sır tekniği ile yapılmış eserleri muhteşemdi. Tekniği anlatmamı isteseniz de anlatamam, adı üzerinde “SIR”.

Konumuz “İkon kadınlar” olduğu için, yazıma Sevim hanım ile devam edeceğim.. Bir gün Sevim hanım ile Anadolu Kavağı’na, kadın kadına balık yemeye gittik. Bugün bile hala o denizin kokusunu, balığın lezzetini ve Sevim hanımın muhteşem anılarla dolu hayat, sanat ve mücadeleler ile dolu hikayesini özlemle hatırlarım. Harika bir gün geçirdik. Bunu bütün insanlık bilmeli! Güçlü bir kadın nasıl olunur bilmeli! Mücadele nasıl edilir öğrenmeli!

Kimsenin hayatı dört dörtlük değil! Topraktan geldik, toprağa gidiyoruz. Çamurlaşmadan veya kurumadan hamuru ideal kıvamda yoğurup bir heykel, bir sanat eseri yaratmaktır hayat! Tabii bu bir sanatçı yorumu.. İşte Sevim Eti bu yüzden bir ikondu. Yaşanılan her türlü mücadeleye rağmen, ne bozulmuş, ne çamurlaşmış, ne de kurumuştu. Her zaman hayat doluydu. Ne yaşarsa yaşasın! İnsanların örnek alması gereken bir başka mevzu da, gençliğin, yaşla da ilgisi yoktu. Ona baktığınız da, yaş düşünmezsiniz hiçbir zaman. O muhteşem sohbetin tadını çıkartırsınız. Bir 70’lerde olduğunu tahmin ettiğim, uzun boyu ve dimdik endamıyla asalet simgesidir. Bir zamanlar “Yalan Rüzgarı” diye bir dizi vardı. Oradaki “Catherine Chancellor’ı ve muhteşem küpelerini hatırlayanlar, sözünü ettiğim “İdol Kadın” o havada bir kadındı. Sevim Eti de, hem harika bir sanat, hem de tam bir salon kadınıdır. Keza eşi Sevgili Erol Eti ‘de tam bir salon erkeğidir. Yemeklerde şarap, ama sadece bir içecek alacaksa da viskiyi tercih ederdi.. Birçok güzel anımız var, ama takdir ederseniz ki sizinle sadece yaşanılan ortamı ve içeriği paylaşabilirim.

Geçtiğimiz günlerde, sevgili Sevim hanım ile telefonda görüştük ve ona hayatımdaki değişikliklerden bahsettim. Örneğin sizin için yazı yazdığımdan, o da bana bir belgesel yazdığından, hatta bunun çekimini yaptırmayı düşündüğünden bahsetti. Çok heyecanlandım ve “İdol Kadınları” yazma fikrim oradan ortaya çıktı. Çünkü bu dünyada hiçbir şey tesadüf değil. İnsanların karşılaşmalarının bir sebebi var.  Eminim Sevgili Sevim Eti’nin belgeseli yazılacak, çekilecek ve ekranlarda seyrettiğimizde, benim ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.

Yazımı Stafano D’Anna’ın şu cümleleri ile noktalıyorum; “Oluşumuz kadar düşleriz, düşlediğimiz kadar sahip oluruz. Düş kurma sanatı, yani inanma ve yaratma sanatı, varlığımızı daha yüksek bir olmak ve sahip olmak seviyesine yükseltme imkanıdır. Görünen dünyada karşımızda duran zorlukları ve engelleri uyumlaştırarak daha yüksek süzene ait olaylara dönüştürme sanatıdır.”
www.tugbayazici.com.tr